Facebook, X, WhatsApp, YouTube gibi sosyal medya şirketlerine Türkiye’de şirket kurma zorunluluğu getiriliyor. Yeni yönetmelikte "milli güvenlik" gerekçe gösterilerek sosyal medyaya daha önce yapılan erişim engeli yasal hale getirilecek.
Haber Merkezi
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de milyonlarca kişinin kullandığı sosyal medya platformları için yeni bir düzenleme yapılacağı öğrenildi.
Şirketlere Türkiye’de temsilci bulundurma, yetkilendirme alma, şirket kurma mecburiyeti getiriliyor. Ekonomim'den Mehmet Kaya'nın haberine göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), "Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği"nde değişiklik yapmaya yönelik hazırladığı yönetmelik taslağını görüşe açtı. Kurum tarafından yayımlanan yönetmelikte, sektörde “Over the Top” olarak adlandırılan, yönetmelikte ise “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” olarak tanımlanan, Facebook, X, WhatsApp, YouTube gibi internet tabanlı firmaların faaliyetleri için yeni koşullar istenecek.
Şirket kurup BTK'den yetkilendirme alacaklar
Taslağın 3. maddesi ile mevcut yönetmeliğin 19. maddesine yeni bir fıkra eklenmesi öngörülüyor.
Buna göre, Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğuna ilave olarak, Türkiye’de şebekeler üstü hizmet sunumu için, hizmet sağlayıcılar, bir anonim ya da limited şirket kuracak ve bu şirket yetkilendirme alarak faaliyet gösterebilecekler. Yetkilendirme BTK tarafından yapılacak. Taslak ile getirilen yeni şart ve yükümlülüklere uygun yetkilendirmeler 1 Ocak 2026’dan itibaren başlayacak. Yurtdışında yerleşik bir şirketse paylarının tamamı bu şirkete ait olacak. Bu şirketlere bildirimler, internet sitelerindeki bilgilerden sağlanan e-posta adresleri ya da diğer iletişim araçlarından yapılabilecek.
'Milli güvenlik' gerekçesiyle kapatılabilecekler
Yönetmelik taslağında faaliyetlere ilişkin yeni şartlar eklendi. Bunlar arasında, Türkiye’de mevcut ve taslak yönetmelikte öngörülen şartları yerine getirmiş olsun olmasın sosyal medya platformlarına yönelik getirilen bir hüküm dikkat çekti.
Taslak metin ile “Kurum, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu sağlığı ve benzeri kamu yararı gerekleri çerçevesinde, yetkilendirmeye tabi olup olmadığına bakılmaksızın şebekeler üstü hizmet sağlayıcıların ilgili uygulama veya internet sitesine erişimin doğrudan engellenmesine karar verebilir” yetkisi önerildi.
Şirketler yetkilendirme ücreti, evrensel hizmet katkı payı ödeyecekler ve ilgili mevzuattaki idari yaptırımlar dahil olmak üzere hak ve yükümlülüklere uyacaklar, hizmet sunumu engellenmesi, işletmenin askıya alınması, tüketicinin korunması, rekabetin tesisi ve korunması, şebeke ve bilgi güvenliği, kişisel verilerin korunması, birlikte çalışabilirlik, sektörel veriler ve güvenlik olaylarının BTK’ya raporlanması, kamu düzeni, milli güvenliğe ilişkin hususlarda kanunla verilmiş görevleri yerine getirmek için BTK tarafından yapılabilecek ilave düzenlemelere tabi olacaklar.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyenin erişimi durdurulacak, azami ceza 30 milyon TL
Yetkilendirmeyi almadan ya da mevzuata uygun hizmet sunmayanlara 1 milyon ile 30 milyon TL arasında idari para cezası verilebilecek.
6 ay içinde yetkilendirme almayanların bant genişliğinin yüzde 95’i engellenecek. 6 aylık sürenin sonundan itibaren 3 ay içinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin erişimi durdurulacak. Yetkilendirmeyle ilgili cezai hükümler çerçevesinde, belirli şartlar altında 3 yıla kadar yetkilendirme verilmeyeceği de yönetmelikte yer aldı.
Bant daraltma, sosyal medya paylaşımlarına engelleme
İktidar zaten bir süredir en yaygın sosyal medya platformlarına erişimi çeşitli şekillerde kısıtlıyor ya da doğrudan engelliyor.
2024 'Basın Özgürlüğü' raporuna göre, geçen yıl sadece Instagram’a Türkiye’den erişim Ağustos ayında 8 gün boyunca engellendi. Bazı sosyal medya paylaşımlarına pek çok gerekçeyle erişim engeli getirildi.
Bir diğer engelleme şekli de bant daraltma.
Bant daraltma son olarak İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alındığı ve tutuklama kararının açıklandığı saatlerde devreye alındı. Kullanıcılar saatlerce platformları kullanamadı.
BTK'nin asıl görevi ne?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu görev ve yetkilerinin başında şunlar geliyor:
- Güvenilir, kesintisiz ve karşılanabilir bir ücretle posta hizmetleri verilmesini teminen gerekli düzenlemeleri yapmak,
- Posta hizmetlerinde millî güvenlik, kamu düzeni ve genel sağlığın korunmasını teminen ilgili idari birimlerle iş birliği yaparak gerekli tedbirleri almak,
- Kullanıcıların şikâyetlerini değerlendirmek ve gereken tedbirleri almak,
- Evrensel posta hizmetinin belirlenen ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmesine ilişkin faaliyetleri izlemek, denetlemek ve gerekli tedbirleri almak,
- Kullanıcı menfaatlerinin korunmasına yönelik gerekli her türlü düzenlemeleri yapmak,
- Tüketicilerin korunması.
Yani BTK'nin öncelikli görevleri arasında tüketicilerin güvenliğini sağlamak, korumak var. Ancak ülkemizdeki en büyük problemlerin başında veri güvenliği geliyor.
Sık sık vatandaşların kişisel bilgileri internette sızıntı sonucu yayılıyor, satılıyor. Telefon numaralarından, tapu kayıtlarına, röntgen filmlerinden kimlik bilgilerine kadar her şey veri hırsızlığına maruz kalıyor.
BTK'nin bu görevlerini yerine getirmeden internetin fişini çekme çabasına girmesi sokağın sesini bastırırken iktidara destek olma gayreti olarak görülebilir.
