ÇELEBİ OPERASI DÜNYA PRÖMİYERİNİ YAPTI

Ankara Devlet Opera ve Balesi (ADOB), Cumhuriyet’in ilk kuşak sanatçılarından Ekrem Reşit Rey’in librettosunu yazdığı, kardeşi Cemal Reşit Rey’in bestelediği Çelebi Operası’nın dünya prömiyerini gerçekleştirdi. Ekrem Reşit Rey’in 1945’te kaleme aldığı librettonun, Cemal Reşit Rey’in ise 1975’te tamamladığı eser, 50 yıl boyunca sahnelenememişti. Çelebi Operası, Opera Sahnesi’nde sanatseverlerle buluştu. Prömiyer öncesi Devlet Opera ve Balesi (DOB) Genel Müdürü Tan Sağtürk, yaptıkları konuşmada, Çelebi Operası’nı sahneye koymanın kendileri için büyük bir mutluluk olduğunu belirtti ve bu operanın Türk operasının gelişim sürecindeki önemli rolünü vurguladı.

Eserin Derin Anlamı

Sağtürk, “Çelebi” isminin, Osmanlı döneminde ilim ve sanatla ilgilenen kültürlü bir insanı simgelediğini ifade etti. “Eserde, bu karakterin insan ilişkilerini anlama çabası işlenirken, aynı zamanda doğu-batı sentezi ekseninde kültürel bir yolculuk da anlatılır. Çelebi’nin karşılaştığı olaylar ve karakterler dönemin sosyal ve kültürel yapısına ışık tutarken, Cemal Reşit Rey’in müzikal anlatımı da bu dramatik çerçeveyi güçlendiriyor.” diyerek, Çelebi Operası’nın sahnelenmesinde emeği geçen tüm sanat ve teknik ekibi kutladı. Ayrıca, bu eserin tarihi önemli bir miras olduğunu ve “Çelebi Operası, dünya çapında beğeni toplayabilecek bir prodüksiyon oldu” ifadesiyle eserine duyduğu hayranlığı dile getirdi.

Göz Alıcı Performans ve Ekip

Çelebi Operası, sanatseverleri geçmişe taşıyan bir deneyim sundu. Türk müziği motifleriyle Batı müziği tekniklerini harmanlayan eser, iki saatlik bir temsil süresinde Doğu-Batı sentezinde bir yolculuğa çıkardı. Zamanıyla ilgili kostüm ve dekorların sergilendiği eserde, Cemal Reşit Rey’in önemli besteleri arasında yer alan Çelebi Mehmet Efendi etrafındaki olaylar işlendi. Orijinal olarak dört perdeden oluşan ve Ankara Opera ve Balesi tarafından iki perde olarak sahnelenen eserin rejisörlüğünü Gürçil Çeliktaş üstlendi. Prömiyerde “Fatma” rolünü Seda Aracı Ayazlı, “Çelebi” rolünü Aykut Çınar, “Sadrazam” rolünü ise Erdem Baydar canlandırdı.

Gelecek Temsiller ve Eserin Tarihçesi

Çelebi Operası, bu sezon toplamda dört kez daha sahnelenecek. Eserin yazılış süreci, 1938-1942 yıllarında Ekrem Reşit Rey’in radyo piyesinden etkilenerek librettoyu kaleme almasına dayanıyor. Cemal Reşit Rey, eserin ilk versiyonunu 1942-1945 yılları arasında besteledi. İkinci versiyonuna ait şef partisyonunu 1973’te, piyano-şan partisyonunu ise 1975’te tamamladı. Gelecek temsillerde, dönüşümlü olarak “Fatma” rolünü Seda Aracı Ayazlı, Mehlika Karadeniz Bilgin, Beste Şahin; “Çelebi” rolünü Aykut Çınar, Ali Murat Erengül, Barış Yanç; “Rebeka” rolünü Elif Demir, Nihan İnan Özbayrak, Melis Sağlam; “Sadrazam” rolünü de Erdem Baydar, Umut Kosman, Emin Özdemir canlandıracak. Eserin kostüm tasarımı Gazal Erten, ışık tasarımı Ali Gökdemir, dekor tasarımı Özgür Usta, koreografi ise Nilgün Bilsel Demireller tarafından hazırlandı.