Köklü bir tarihe sahip olan Daday İlçesi; zorlu kriterlerin sorgulandığı 2 yıllık sürecin ardından 2024 yılında Uluslararası Cittaslow Koordinasyon Komitesi’nde Cittaslow Türkiye’nin 25'inci üyesi olma başarısını gösterdi. Dünyada 30 ülkeye yayılan, 278 farklı şehirde uygulanan ve Türkiye’de sadece 26 şehrin bu unvanı aldığı bir Cittaslow Topluluğu mevcuttur. Peki, Cittaslow nedir? Hızlı şehirleşmenin ve zamansızlığın karşıtlığı neticesinde doğan Cittaslow Felsefesi hangi amaçları içermektedir? Hangi kriterler esas alınarak bu şehirler seçilmektedir? Bu ve bunun gibi soruların cevapları Cittaslow Şehri olmanın zorlu süreçlerini ortaya koymakta ve bu payenin ne kadar kıymetli olduğunu da göstermektedir.
Cittaslow hareketi 1999 yılında ilk defa İtalya’da başladı. İtalyancada ‘şehir’ anlamını taşıyan ‘citta’ ile ‘İngilizcede ‘yavaş’ demek olan 'slow' sözcüklerinin birleşmesinden türeyen Cittaslow, ‘sakin şehir’ anlamına gelmektedir. Yaşamın ve teknolojinin hızlanması ile beraber insanoğlunun hayat içeresinde kaybolup gitmesi neticesinde psikolojik ve psikososyal birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Cittaslow felsefesi de işte bu noktada ortaya çıkarak yaşamın zevk alınacak hızda yaşanması gerektiğini savunmakta ve bu ölçüde yavaş ve sessiz zamanlara odaklanmaktadır. Bir anlamda Cittaslow Şehirleri; insanların zamanın ve doğanın tadını çıkarmak suretiyle huzur içinde yaşamasına olanak sağlayan sessiz şehirler topluluğunu ifade etmektedir. Peki, bu unvanın bir şehre verilme kriterleri nelerdir hiç düşündük mü? Evet bir şehrin Cittaslow olması hiç de o kadar kolay olmayan standartların yerine getirilmesi ile mümkün kılınmaktadır. Altyapı ve çevre politikalarından tutun da kentsel yaşam kalitesi politikaları, tarımsal, turistik, esnaf ve sanatkârlara ilişkin politikalar, sosyal uyum, ortaklıklar ve son olarak misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar dâhil olmak üzere toplamda 72 kriterin sağlanması gerekmektedir.
Tüm bu kriterleri sağlayarak Türkiye’nin 25'inci Cittaslow Şehri olan Daday’ı diğer şehirlerden farklı kılan, huzura ve sessizliğe ortak yapan özellikler nelerdir diye bakıldığında bu şehre ait nice güzelliklerin ortaya çıktığını görebilirsiniz.. Doğanın tüm saflığı ve eşsiz zarifliği ile kuşattığı bu şehir, mimarisi ile zihinleri tarihsel yolculuğa itmekte, sokaklarındaki sessizliği ile de doğaya ahenk veren salınımıyla zamanın durduğunu hissettirmektedir. Burada her bir adımınız şiirsel bir ritim gibi atılırken şehrin nabzını adeta ruhunuzda hissedebilirsiniz. İçinize çektiğiniz her bir nefesin melodisini, gönlünüzün derinliklerinde huzur denizine karıştığını duyabilirsiniz. Şehirleşmenin keşmekeşliğine meydan okuyan ruhların, düşlerini burada sessiz ve zamansız yaşadığını görebilirsiniz. Evet, Daday’da yaşamı, yavaş ve zamana bağlı kalmadan tıpkı bir çocuk sevinci ile yaşayabilirsiniz. Nasıl mı?
Daday; MÖ 5000’lere uzanan tarihini, doğasıyla beraber sunmak suretiyle birçok medeniyete ev sahipliği yaptığını insanoğlunun kulağına fısıldamaktadır. Roma dönemi mabetlerinden Lidya dönemi tümülüslerine, Bizans dönemi kaya mezarlarından 18'inci yüzyıla uzanan yapılarına kadar tarihi film şeridi gibi gözler önüne sermektedir. Yemyeşil doğasının güzelliklerini insanlığa cömertçe sergileyen bu şehirde saf güzelliği ile büyüleyici bakan konakların ruhlarınıza dokunan yönlerini hissedebilirsiniz. Coğrafi tescil almış etli ekmeği ve üryani eriğinin yanında banduma, tarhana çorbası, uğmaç çorbası, ekşili pilav ve tirit gibi lezzetlerini tadarak şehrin damak tadını anlayabilirsiniz. Bu şehirde misafir olma duygusunu en üst seviyelerde yaşar yöre insanının sizi kendi ailesinden biri gibi gördüğünü fark edebilirisiniz.
Bu şehre geldiğinizde, zamanın durduğunu ve sessizliğin çığlığını duyabilirsiniz. Geçmişinizdeki tüm güzel hatıraları sessiz ve zaman kavramı olmadan tekrar yaşayabilir iç dünyanıza yeniden bir yolculuk yapabilirisiniz. Tıpkı Daday’ın yaptığı gibi…
