Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında, sahte iş yeri ve sahte sigortalıları mercek altına alan SGK, "Sahte Sigortalılık ve Sahte İş Yeri Takip Platformu" üzerinden bu alandaki denetimlerini sürdürüyor. Geçen yıl, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında 124 bin 982 iş yeri, sahte iş yeri ile sahte sigortalılık kapsamında ise 12 bin 684 iş yerini denetledi. Söz konusu denetimlerde 2 bin 114 iş yerinin sahte olduğu tespit edilirken, çalışmadığı halde sigorta primi ödenen ya da sahte iş yeri üzerinden sigortalı gösterilen toplam 94 bin 740 kişinin sigortası iptal edildi. Kayıt dışı istihdam nedeniyle söz konusu iş yerlerine toplam 2 milyar 36 milyon 732 bin lira ceza kesildi. İş yerlerinin ve çalışanların sosyal güvenlik sistemine kazandırılması kapsamında ise 21 bin 634 kişinin sigortalılığı ile 518 iş yerinin tescili sağlandı.

2 MASA 10 SANDALYE
SGK'nin kayıt dışı istihdam, sahte iş yeri ve sahte sigortalılara yönelik denetimleri, sayısı 3 bini bulan denetmenlerce yapılıyor. Kayıt dışının yoğun olduğu iller başta olmak üzere Türkiye'nin 81 ilinde yapılan denetimlerde sahteciliğe geçit verilmezken, SGK denetmenleri görevleri esnasında ilginç tablolarla da karşılaştı. İstanbul'un Fatih ilçesinde bir iş hanında faaliyet gösteren 40 metrekarelik dükkanda 400 kişinin tekstil işçisi olarak sigorta kaydının yapıldığı tespit edildi. Sigortalı gösterilen bazı kişilerin farklı illerde ikamet ettiği ortaya çıkarılırken, 40 metrekarelik dükkanın 2 masa ve 10 sandalyeden ibaret olduğu görüldü. Denetmenler, farklı bir ilde ise apartman dairesinde danışmanlık firması olarak faaliyet gösteren bir iş yerinde ise 540 kişinin sahte sigortalı olduğunu ortaya çıkardı.

İFADEYE ÇAĞIRILACAKLAR
Sosyal Güvenki Kurumu (SGK), sahte sigortalılık, hileli emeklilik ve prim usulsüzlüklerini tespit etmek için harekete geçti. Geriye dönük işlemleri inceleyen SGK, 2023 yılında yaklaşık 89 bine yakın usulsüzlük tespit etti. Geçtiğimiz sene ise bu rakam 100 bine yaklaştı. SGK, usulsüzlüklere ilişkin cezai işlem uyguluyor. Usulsüzlüklere yönelik işlemlerin yan sıra SGK, şüpheli işlemlere ilişkin de emeklilere tebligat göndererek ifadeye çağırıyor.

Ülke genelinde yapılan denetimlerde, çalışmadığı halde sigorta primi ödenen 94 bin 740 kişinin sigortası iptal edildi.

Şüpheli işleme muhatap vatandaşların üç iş günü içinde SGK'ya gidip ifade vermesi gerekiyor. Usulsüzlük tespitinde hata eğer SGK'dan kaynaklanıyorsa geriye doğru faizsiz 5 yıl, vatandaştan kaynaklanıyorsa geriye doğru faiziyle birlikte 10 yıl yapılmış ödemeler tahsil ediliyor. SGK, cezai işlemler için de savcılıklara suç duyurusunda bulunuyor.

İş yerinde fiilen çalışmamasına rağmen adlarına sigortalı bildirimi yapılması ve bu sahte sigortalılıktan dolayı emekli olmaları durumunda, emekli aylığı ve emeklilik iptalleri yaşanıyor. SGK, denetimlerinde özellikle "naylon şirketler" üzerinden yapılan prim ödemelerine odaklanıyor. Bu yöntemde, fiili bir çalışma olmadan, kişinin sadece emeklilik hakkı kazanabilmesi için sahte sigorta bildirimi yapılıyor. Emeklilik iptalleri dosya üzerinden yapılan incelemeler, alınan ifadeler ve denetimler sonucunda tespit edilen usulsüzlükler üzerine başlatılıyor. Emeklilik iptal kararı SGK tarafından yazılı olarak kişiye bildiriliyor. Kişinin emeklilik iptal bildirimi alması durumunda, SGK ile iletişime geçilerek durumun ayrıntılı bir şekilde öğrenilmesi gerekiyor. Eğer SGK'nın yapmış olduğu işlemde bir hata olduğunu düşünüyorlarsa, gerekli itiraz işlemleri başlatılıyor. Yapılan itiraz, SGK tarafından inceleniyor ve sonuç kişilere iletiliyor.

SAHTE SİGORTALILIK NEDİR?
SİGORTALI bildirildiği iş yerinde gerçekte çalışmayan bir kişi sahte sigortalı sayılıyor. Kişi, başka bir işle meşgul olsa veya başka bir iş yerinde ya da başka bir işte çalışıyor olsa dahi, fiilen çalışmadığı iş yerinden yapılan sigortalı bildirimi sahte sigortalılık kapsamına giriyor. Bu durum, yalnızca kayıt ve belge üstünde sigortalı gösterilme işlemi olarak açıklanıyor. Eş, dost ve akrabalar üzerinde yaygın gerçekleştirilen sahte sigortalılıkta son dönemde emeklilik hakkına sahip olma ve geçici iş göremezlik ödeneği almak isteyen hamile kadınların sigortalı gösterilmesinde artış gözlemleniyor.