HABER MERKEZİ
2dk okuma
Meta'nın bünyesinde bulunan Facebook'ta işgal altında bulunan Batı Şeria'da yasa dışı Yahudi yerleşimlerini teşvik etmeye yönelik ücretli reklamlar tespit edildi. İsrailli emlak şirketleri Filistin toprakları üzerinde yasa dışı bir şekilde inşa etmeyi tasarladıkları konut projelerinin reklamlarını Facebook üzerinden yaparken, kimi sağcı gruplar da Filistinlilerin topraklarını işgal etmeye teşvik eden ücretli gönderilerini yayınlıyor.
Dünyanın en zengin insanlarından biri olan Mark Zuckerberg'in sahibi olduğu Meta, çok ciddi bir suçlama ile karşı karşıya. Şirket, bünyesinde bulunan sosyal medya platformunda yayınlanan reklamlar yüzünden eleştiri oklarının hedefi oldu. Al Jazeera'nın haberine göre İsrailli emlak şirketleri, işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan bazı projelerin reklamlarını Facebook'ta yayınlıyor. Bu şirketler, Batı Şeria'da yasa dışı şekilde yapılan Yahudi yerleşimlerini bu reklamlar ile teşvik ederken, bölgede yaşayan Filistinlilerin mülklerinin işgal edilmesine ön ayak oluyor.
Al Jazeera, işgal altındaki Batı Şeria'da yasadışı yerleşim birimlerini ve aşırı sağcı yerleşimci faaliyetlerini teşvik eden Facebook'ta 100'den fazla ücretli reklam platformu tespit etti. Bu durum, sosyal medya devinin uluslararası hukuku ihlal edebilecek içeriklerden kâr elde ettiği yönünde endişelere yol açtı.
Tespit edilen ilanlar arasında Filistinlilere ait evlerin, okulların, oyun alanlarının yıkılması ve Gazze'de faaliyet gösteren İsrail askeri birlikleri için bağış toplama çağrıları da yer aldı.
TOPLU KONUT PROJELERİ REKLAMLARI
İşgal altındaki Batı Şeria'daki yerleşim yerlerindeki mülk satışı yapmaya çalışan en az 52 İsrailli emlak şirketinin ücretli reklamı belirlendi. Örneğin Yeşil Hat'ın 20 km doğusunda bulunan yasadışı İsrail yerleşim birimi Ariel'deki mülklerin satışı ile ilgili en az 4 konut reklamı bulundu. Bunların arasında 4 ile 8 kat arasında değişen ve 27 binadan oluşan bir toplu konut projesi de yer alıyor. Çoğunluğu İbranice yazılan bu reklamlar, İsrail'in dört bir yanından alıcıların yanı sıra Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bazı kullanıcıları hedefliyor. Bu reklamlar ilk olarak Mart 2024'te yayınlandı. Birçoğu Facebook'ta hala aktif.
Uluslararası hukuka göre, Batı Şeria'daki tüm İsrail yerleşimleri yasadışı konumda. İşgalci bir gücün sivil nüfusunun işgal altındaki topraklara aktarılması, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Roma Statüsü uyarınca bir savaş suçu olarak kabul ediliyor. Hukuk uzmanları, Meta'nın bu reklamları onaylayarak, ödeme kabul ederek ve yayınlayarak uluslararası hukukun ihlallerine ortak olabileceğini açıkladı. Birleşik Krallık parlamentosunda milletvekili olan Brian Leishman, bulguları son derece endişe verici olarak nitelendirdi.
META'DAN AÇIKLAMA
Facebook'un ana şirketi Meta ise, Al Jazeera'ya platformlarında yayınlanan tüm reklamların şirket tarafından incelendiğini söyledi. Şirket bazı reklamların toplumsal sorunları, seçimleri ve siyasi politikaları ihlal ettiği için kaldırıldığını kabul ederken, çalınan Filistin toprakları üzerine inşa edilen yasadışı yerleşimlerin tanıtımının bu standartları ihlal edip etmediğini belirtmedi.
Meta, Al Jazeera'ya verdiği demeçte, "Reklamları incelemek için sağlam süreçlerimiz ve ekiplerimiz var ve reklam inceleme sistemimiz, reklamları yayına girmeden önce incelemek üzere tasarlandı. Bu sistem, Reklam Standartlarımızı uygulamalarımızda yayınlanan milyonlarca reklama uygulamak için öncelikle otomatik teknolojiye dayanırken, ekiplerimizin bu sistemleri oluşturup eğitmesine ve bazı durumlarda reklamları manuel olarak incelemesine güveniyor." dedi.
İŞGALE TEŞVİK
Facebook, Batı Şeria'daki yasa dışı ev projeleri yanında İsrailli aşırı sağcı grupların Filistin karşıtı mesajları da reklam olarak yayınlıyor. Örneğin Filistinlilerin evlerinin, okullarının ve bir çocuk su parkının yıkılması çağrısında bulunan aşırı sağcı yerleşimci grubu Regavim'in Facebook'ta yayınladığı 50 reklam tespit edildi. Bunun yanında Meta, yerleşim birimlerinin genişletilmesinin ötesinde, ateşkes ilan edildikten sonra bile Gazze'de faaliyet gösteren İsrail askeri birlikleri için bağış toplama reklamları da yayınladı.
